به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایرنا، سناتورهای آمریکایی روز شنبه تلاش کردند که سردرگمی چند روزه درباره‌ طرح صلح فاش شده برای اوکراین را برطرف کنند و اعلام کردند که روبیو به آنها گفته است که این سند موضع دولت ترامپ را نمایندگی نمی‌کند.

سناتور مایک راوندز در این باره گفت: «او (روبیو) به وضوح به ما گفت که ما تنها دریافت‌کننده پیشنهادی هستیم که به یکی از نمایندگان ما ارائه شده است. این توصیه ما و طرح صلح ما نیست؛ ما به عنوان واسطه آن را دریافت کردیم و ترتیباتی برای اشتراک آن انجام دادیم و خودمان آن را منتشر نکردیم. این طرح به بیرون درز کرد.»

همچنین سناتور جین شاهین در این باره افزود که طرح صلح شامل مواردی است که اوکراین و متحدان آمریکا هرگز قبول نخواهند کرد از جمله محدودیت در پذیرش اعضای جدید ناتو و اندازه ارتش اوکراین.

وی گفت: «این طرح خیلی موارد غیرقابل قبول دارد و اگر قرار است مذاکره واقعی برای رسیدن به توافق صلح میان اوکراین و روسیه انجام شود، باید موارد بهتری مطرح شود.»

روبیو روز شنبه پس از تماس با هیات دوحزبی حاضر در نشست امنیتی بین‌المللی هالیفاکس و در مسیر سفر به ژنو برای گفت وگو با مقامات اوکراینی، این طرح را پیشنهادی از سوی روسیه و نه ابتکار عمل آمریکا توصیف کرد.

وزیر خارجه آمریکا گفت که از هیچ برنامه‌ای توسط ترامپ برای قطع اشتراک اطلاعات یا کمک‌های نظامی در صورت رد کردن شرایط توسط اوکراین مطلع نیست.

روبیو و چند تن از مقامات نظامی و همچنین استیو ویتکاف نماینده ویژه ترامپ قرار است امروز (یکشنبه) با مشاوران اوکراینی در ژنو دیدار کنند و سپس با مقامات روسیه گفت وگو داشته باشند.

دولت‌های اروپایی نیز نمایندگان خود را برای تاثیرگذاری بر این مذاکرات اعزام می‌کنند و بسیاری از کشورهای اتحادیه اروپا در حال آماده کردن پیش‌نویس پیشنهادی جایگزین هستند.

 رهبر اقلیت سنای آمریکا پیش تر در اظهاراتی طرح پیشنهادی واشنگتن برای پایان جنگ اوکراین را «بسیار یک‌طرفه و خطرناک» توصیف کرد و گفت: این طرح هدیه‌ای تمام عیار به ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه است.

چاک شومر در واکنش به طرح دونالد ترامپ برای پایان دادن به جنگ اوکراین افزود: این برنامه تقریباً همه آنچه پوتین می‌خواهد را به او می‌دهد.

وی تصریح کرد: این طرح به هیچ‌وجه نسخه‌ای برای صلح پایدار نیست و تنها چیزی که تضمین می‌کند، ادامه تجاوز، جنگ، خونریزی و گستاخی بیشتر پوتین است.

شومر ادامه داد: کاملاً روشن بگویم که اوکراین به تضمین‌های امنیتی نیاز دارد و شایسته آنها است، نه امتیازدهی یک‌طرفه و هر توافق صلح جدی باید تضمین کند که اوکراین آزاد و حاکم باقی بماند و از قلمرو خود دفاع کند.

طرحِ صلحِ جنگِ اوکراین که از سوی ترامپ مطرح شده، به عقیده بسیاری سیاستمداران آمریکایی حتی برخی چهره‌های جمهوری‌خواه، بیش از حد متمایل به مسکو دانسته شده است.

«میچ مک‌کانل» رهبر اقلیت جمهوریخواهان سنای آمریکا، پیشتر اشاره کرد که دولت ترامپ با این پیشنهاد در حال خوشایندسازی پوتین است.

رئیس جمهور آمریکا در سخنانی اعلام کرد که این طرح، پیشنهاد نهایی او برای پایان جنگ نیست و دیپلمات‌های ارشد آمریکا در ژنو با مقام‌های اوکراینی و اروپایی درباره این پیشنهاد دیدار خواهند کرد.

آنتونیو کاستا رئیس شورای اروپا پیش تر اعلام کرد که سران ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا روز دوشنبه در حاشیه نشست اتحادیه اروپا – اتحادیه آفریقا در لوندا پایتخت آنگولا، نشست اضطراری برگزار می‌کنند.

این مقام اروپایی، هدف از برگزاری نشست اضطراری اتحادیه اروپا را بررسی طرح ۲۸ بندی آمریکا درباره پایان جنگ اوکراین اعلام کرد.

کاستا که پس از گفت‌ وگوهای انجام‌شده در نشست گروه ۲۰ درباره اوکراین سخن می‌گفت، در پیامی در شبکه اجتماعی «ایکس»، تصریح کرد: پیش‌نویس ارائه‌شده از سوی آمریکا شامل عناصر مهمی برای دستیابی به صلحی عادلانه و پایدار است و اتحادیه اروپا آمادگی دارد برای تضمین پایداری توافق احتمالی، نقش خود را ایفا کند.

این تصمیم پس از آن اعلام شد که رهبران کشورهای اروپایی و همچنین نخست‌وزیران انگلیس، کانادا، ژاپن و نروژ در بیانیه‌ای مشترک تأکید کردند که طرح واشنگتن نیازمند کار بیشتر است. در این بیانیه نسبت به محدودیت‌های پیشنهادی برای نیروهای مسلح اوکراین که می‌تواند این کشور را در برابر حملات آینده آسیب‌پذیر کند، ابراز نگرانی شده است.

براساس گزارش رسانه‌های غربی از جمله ان‌بی‌سی نیوز، طرح آمریکا شامل پیشنهادهایی درباره واگذاری بخش‌هایی از قلمرو اوکراین، محدود کردن توان نظامی کی‌یف و منع دائمی عضویت این کشور در ناتو است. دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، برای پذیرش این چارچوب از سوی اوکراین ضرب‌الاجل تعیین کرده است.

در همین حال، رستم عمروف دبیر شورای امنیت ملی اوکراین اعلام کرد که مقامات ارشد کی‌یف و واشنگتن طی روزهای آینده در سوئیس درباره «پارامترهای احتمالی توافق صلح» گفت‌ وگو خواهند کرد.

به گزارش اقتصادآنلاین، قطع‌نامه تروئیکای اروپا و آمریکا علیه ایران در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تصویب شد. قطع‌نامه‌ای که تلاش داشت روند بازگشت شش قطع‌نامه شورای امنیت و تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران را تثبیت کند. فقط یه کشور روسیه، چین و نیجر به این قطع‌نامه رای مخالف دادند و آرا ممتنع نیز تاثیری در جلوگیری از تصویب آن نداشت. 

پیش از این تصویب قطع‌نامه، کاظم غریب‌آبادی معاون وزیرخارجه آشکارا هشدار داده بود که تصویب آن باعث می‌شود ایران در سیاست‌های خود نسبت به آژانس بازنگری کند. پس از تصویب هم موجی از واکنش‌های بعضا تند به راه افتاد. 

پرسش اینجاست که مسیر تنش‌آلود ایران وغرب به کجا می‌رود؟ آیا بار دیگر پرونده ایران راهی شورای امنیت خواهد شد؟ برخی می‌گویند که این بار برخلاف دهه هشتاد چین و روسیه از ایران حمایت می‌کنند اما این حمایت تا کجا ادامه دارد؟ 

ابوالقاسم دلفی، دیپلمات و سفیر پیشین ایران در فرانسه در گفت‌وگو با اقتصادآنلاین به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد. 

در ادامه مشروح این گفت‌وگو را می‌خوانید. 

قطع‌نامه آمریکا و سه کشور اروپایی علیه ایران در شورای حکام تصویب شد. این قطع‌نامه را در راستای چه اهدافی ارزیابی می‌کنید؟

ببینید، آنچه که در حال وقوع است را نمی‌توان تکرار موارد قبلی یا همان سناریویی دانست که غربی‌ها در دهه هشتاد برای بردن پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل دنبال می‌کردند، اما هدف و محتوا همان است.

تا زمانی که ما روشی مبتنی بر همراهی یا همکاری برای حل مشکلات با سازمان‌ها و تشکیلات بین‌المللی نداشته باشیم، و تا وقتی وضعیت هسته‌ای ما به شکلی باشد که برای این سازمان‌ها شبهه ایجاد کند، این مکانیزم ادامه خواهد داشت. یک دوره‌ای مذاکرات همراه با تحریم بود، سپس رسیدیم به اینکه توافق‌نامه‌ای امضا کردیم. در دوره برجام، بخشی از تحریم‌ها و فشار‌ها کاهش یافت. به هر حال حدود ده سال، آن شش قطعنامه خطرناک فصل هفتم تعلیق شد، اما دوباره بازگشت و مسیری که طی این حدود بیست سال طی کردیم، هر زمان که به سمت تعامل و تفاهم رفتیم، فشار‌ها کمتر شد و وضعیت قابل‌تحمل‌تر گردید.

قابل‌تحمل بودن به این معناست که ما برنامه هسته‌ای‌مان را داشتیم و در طول ده سالی که برجام برقرار بود، دنیا رسماً پذیرفت؛ شورای امنیت با قطعنامه پذیرفت که ما غنی‌سازی سه و شش‌دهم درصد داشته باشیم. در تاریخ NPT و تاریخ آژانس، هیچ کشوری وجود ندارد که براساس قطعنامه شورای امنیت مجوز رسمی غنی‌سازی گرفته باشد. البته بسیاری، از جمله ما، معتقدیم وقتی عضو NPT هستیم، حق غنی‌سازی داریم، اما این تفسیری است که برخی غیرمتعهد‌ها دارند و مورد پذیرش غرب و دارندگان سلاح هسته‌ای نیست.

تا قبل از جنگ ۱۲ روزه و در ابتدای ریاست‌جمهوری ترامپ، شرایط این بود که ترامپ اعلام کرده بود ایران به سمت بمب اتم نرود و دسترسی به بمب نداشته باشد؛ می‌توانیم مذاکره کنیم. اما پس از جنگ ۱۲ روزه، شرایط این است که ایران اصلاً برنامه هسته‌ای نداشته باشد؛ یعنی به‌طور کامل جمع شود. به تعبیر من، آنها می‌گویند صفر درصد. آنان می‌گویند هرچه نیاز دارید از بیرون تأمین می‌کنیم. هرچه جلوتر می‌رویم، می‌بینیم وضعیت بدتر می‌شود، نه بهتر.

حتی قبل از فعال‌شدن مکانیزم بازگشت قطعنامه‌ها یا اسنپ‌بک، امکان مذاکره با اروپایی‌ها وجود داشت. اروپایی‌ها ادعا کردند که بیاییم مذاکره کنیم و تفاهم داشته باشیم. اما نپذیرفتیم، درحالی‌که اروپایی‌ها به خاطر شرایط جنگ اوکراین و تصور حمایت ایران از روسیه در موضعی تخاصمی با ایران قرار داشتند، اما می‌خواستند با ما گفت‌و‌گو کنند تا به نتایجی برسند. آنها پیشنهاد تمدید‌های سه‌ماهه یا شش‌ماهه می‌دادند، اما ما نپذیرفتیم. البته ادعا می‌کنیم مذاکره کردیم، اما ادامه ندادیم، چون معتقد بودیم اروپا دیگر شرایط مذاکره ندارد. شاید در نگاه به شرق، تصور داریم فقط روس‌ها و چینی‌ها قابلیت مذاکره با ما را دارند.

برخی می‌گویند که شرایط با قبل متفاوت است، چون ایران امروز از حمایت روسیه و چین برخوردار است. این نگاه را چطور ارزیابی می‌کنید؟

امروز اتفاقی که افتاده این است که از اسنپ‌بک عبور کرده‌ایم؛ قطعنامه‌ها فعال شده‌اند. ما می‌گوییم نه؛ روس‌ها و چینی‌ها هم می‌گویند نه، اما در عمل فعال شده و دبیرخانه شورای امنیت آنها را ابلاغ کرده است. همه کشور‌ها جز روسیه و چین قبول کرده‌اند. حتی روسیه و چین هم صراحتاً نه نگفته‌اند، بلکه با ملاحظات خود عمل کرده‌اند. زمانی که اروپایی‌ها قطعنامه پایان ۲۲۳۱ را آوردند، پس از آن روسیه قطعنامه پیشنهادی خود را مطرح کرد و فقط دو رأی آورد. دیگران همراهی نکردند و همه علیه وضعیت هسته‌ای ما بودند. در شورای حکام اخیر هم دیدیم که حتی کشور‌هایی که کمی مدارا داشتند، رأی ممتنع دادند؛ غیر از چین و روسیه و نیجر کسی رأی مخالف به نفع ایران نداد؛ بنابراین راهبرد ما برای گفت‌و‌گو با دنیا در چارچوب هسته‌ای، راهبردی نیست که قابل دفاع باشد. اگر روس‌ها و چینی‌ها همراهی می‌کنند، به‌خاطر منافع خودشان در جنگ اروپا و آمریکا است، نه به‌خاطر ما. اگر قطعنامه شورای حکام جدی‌تر شود و پرونده به شورای امنیت برود، خواهید دید روس‌ها و چینی‌ها همراهی خواهند کرد؛ مانند گذشته که در شش قطعنامه تحریمی ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ علیه ما رأی مثبت دادند.

فکر می‌کنید این وضعیت به کجا می‌رسد؟ آیا قطع همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌تواند ادامه‌دار باشد؟

اگر بخواهیم تعامل کنیم، دنیا هم در نهایت به تعامل می‌رسد؛ شاید همین فردا و فورا به تعامل ما پاسخ مثبت ندهند، اما نهایتاً این اتفاق رخ خواهد داد. اما با تهدید مشکلی حل نخواهد شد. ما همواره گفته‌ایم با تهدید چیزی به جمهوری اسلامی تحمیل نمی‌شود؛ اما وقتی این را می‌گوییم، خودمان هم نباید همین رویکرد را به کار بگیریم.

الان مذاکرات با آژانس را تقریباً متوقف کرده‌ایم. حتی توافق‌نامه قاهره را که امضا کرده بودیم و کشور پای آن مانده بود، پس از قطعنامه، تعلیق کردیم. سه کشور اروپایی و آمریکا قطعنامه آوردند. در حالی که مدیرکل آژانس صراحتاً گفته بود موافق قطعنامه نیست. ما در واکنش توافق قاهره را متوقف کردیم، درحالی‌که ارتباطی منطقی بین این دو وجود نداشت.

همین اتفاق در جنگ هم رخ داد؛ پنج دور با آمریکا مذاکره کردیم و دور ششم درحال برگزاری بود. اسرائیل که مخالفت مذاکرات بود، حمله کرد. اسرائیل حمله کرد، اما ما مذاکره با آمریکا را قطع کردیم؛ درحالی‌که آمریکا به ما حمله نکرده بود. شاید ادامه مذاکره می‌توانست شرایط را حتی اندکی متفاوت رقم بزند.

آنچه در قاهره پذیرفتیم، می‌توانست مبنای معقولی برای شروع مجدد همکاری باشد. اما آن را لغو کردیم، درحالی‌که در همین مدت، مقامات رسمی درباره سایت‌ها، میزان غنی‌سازی، و حجم مواد اظهارات علنی متعددی داشتند. این اظهارات می‌توانست در مذاکرات تبدیل به سازوکار همکاری شود، اما نشد.

به‌نظرتان امکان دارد پرونده ایران دوباره به شورای امنیت برود؟

آژانس انتظار روابط معقول دارد و تا زمانی که این روابط برقرار نشود، فشار ادامه خواهد داشت. این فشار می‌تواند ما را به مسیر‌های خطرناک، از جمله شورای امنیت و قطعنامه‌های فصل هفتم ببرد. اگر همکاری نکنیم و اجازه بازرسی از سایت‌های مورد هدف را ندهیم، آژانس گزارش عدم همکاری خواهد داد و نتیجه روشن است.

روسیه و چین ما را در حوزه هسته‌ای بازی می‌دهند، چون خودشان گرفتاری دارند. ایده‌آل آنها این است که کشوری مثل ما درگیر بحران باشد تا فشار از روی آنها کم شود. موضوع هسته‌ای ایران برای رسانه‌های دنیا و اسرائیل مهم‌تر است و این باعث می‌شود موضوع اوکراین یا جنگ اقتصادی آمریکا و چین کمتر دیده شود؛ بنابراین ما ناخواسته سپر بلای آنان شده‌ایم.

نکته دیگر اینجاست که اسرائیلی‌ها در تلاش برای جاانداختن این ادعا هستند که ایران سایت‌های هسته‌ای مخفی ساخته و مشغول استفاده از آنها است.

در چنین شرایطی، نگاه به شرق نیز کشور را از فشار خارج نخواهد کرد. ما حتی چارچوب همکاری با آژانس را که طبق مصوبه مجلس بود، تعلیق کردیم. درحالی‌که شورای حکام مسئول عملکرد آژانس نیست؛ کشور‌های عضو تصمیم می‌گیرند.

اگر قرار باشد دوباره مذاکره کنیم، آیا می‌توانیم چیزی بیشتر از قاهره ارائه دهیم؟ یا کمتر؟ قطعاً کمتر را آژانس نمی‌پذیرد.

با ادامه این وضعیت، طبق قطع‌نامه تصویب شده در شورای حکام، آژانس موظف است گزارش دوره‌ای دهد و اگر بگوید هیچ دسترسی نداشته، قدم‌به‌قدم ما را به سمت شورای امنیت می‌برد.

در نهایت، موضع رسمی ما این است که به سمت سلاح هسته‌ای نمی‌رویم. وقتی این را در سطوح مختلف اعلام کرده‌ایم، باید به دنیا اثبات کنیم و اثبات این موضوع جز از طریق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ممکن نیست. بیست سال است که کشور در تنش نگه داشته شده تا این موضوع حل شود، اما هنوز به نتیجه نرسیده است. باید به سمت راه‌حل تعامل با آژانس در چارچوب منافع کشور برویم. در قاهره توانستیم موافقت‌نامه امضا کنیم، پس امکان همکاری وجود دارد. قطع رابطه یا قهر با آژانس چیزی جز تشدید بحران، افزایش فشار و حرکت کشور به سمت وضعیت بدتر ندارد.

به گزارش اقتصادآنلاین، مقام‌های ارشد ایالات متحده، اوکراین و مشاوران امنیت ملی از فرانسه، بریتانیا و آلمان روز یکشنبه در ژنو گفت‌و‌گو‌هایی را برای بررسی پیش‌نویس طرح واشنگتن جهت پایان‌دادن به جنگ در اوکراین برگزار می‌کنند.

فرستاده ویژه آمریکا استیو ویتکاف و وزیر خارجه مارکو روبیو قرار بود روز یکشنبه برای شرکت در این گفت‌و‌گو‌ها درباره پایان‌دادن به تهاجم روسیه که اکنون وارد سال چهارم خود شده است به ژنو برسند.

طرح ۲۸ بندی آمریکا و ضرب‌الاجل زلنسکی

روز جمعه، رئیس‌جمهور آمریکا دونالد ترامپ اعلام کرد رئیس‌جمهور اوکراین ولودیمیر زلنسکی تا روز پنجشنبه فرصت دارد تا طرح ۲۸ بندی را بپذیرد؛ طرحی که از اوکراین می‌خواهد بخشی از سرزمین خود را واگذار کند، محدودیت‌هایی را بر ارتش خود بپذیرد و از تمایل به پیوستن به ناتو صرف‌نظر کند.

یک مقام آمریکایی گفت: «امیدواریم بتوانیم جزئیات نهایی را مشخص کنیم… تا پیش‌نویس توافقی را تهیه کنیم که برای آنها (اوکراین) سودمند باشد.» او افزود: «هیچ‌چیز مورد توافق قرار نخواهد گرفت مگر زمانی که دو رئیس‌جمهور با یکدیگر دیدار کنند»، که اشاره او به ترامپ و زلنسکی بود.

وزیر ارتش آمریکا دنیل دریـسکول پیش از آغاز گفت‌و‌گو‌ها وارد ژنو شد و به گفته این مقام، انتظار می‌رفت هیئت اوکراینی نیز شنبه‌شب وارد شود. اوکراین مشارکت خود را تأیید کرده است.

حضور کشور‌های اروپایی و ارزیابی اولیه طرح صلح

مشاوران امنیت ملی از ائتلاف موسوم به E۳ شامل فرانسه، بریتانیا و آلمان همراه با اتحادیه اروپا در این گفت‌و‌گو‌ها حضور خواهند داشت. منابع دیپلماتیک گفتند ایتالیا نیز یک مقام رسمی اعزام خواهد کرد.

رهبران اروپایی و دیگر کشور‌های غربی روز شنبه اعلام کردند که طرح صلح آمریکا که برخی خواسته‌های کلیدی روسیه را تأیید می‌کند، می‌تواند مبنایی برای گفت‌و‌گو‌های پایان جنگ باشد، اما همچنان «نیازمند کار بیشتر» است؛ زیرا آنها در تلاش‌اند پیش از ضرب‌الاجل پنجشنبه توافق بهتری برای کی‌یف به دست آورند.

یک منبع دولتی آلمان گفت پیش‌نویس طرح صلح اروپایی، که بر اساس پیشنهاد آمریکا تدوین شده، برای اوکراین و دولت آمریکا ارسال شده است.

هشدار زلنسکی و واکنش پوتین

پیش از آغاز گفت‌وگوها، رئیس‌جمهور ولودیمیر زلنسکی هشدار داد که اوکراین ممکن است بر سر این طرح، شأن و آزادی یا حمایت واشنگتن را از دست بدهد.

رئیس‌جمهور روسیه ولادیمیر پوتین این طرح را مبنایی برای حل‌وفصل درگیری توصیف کرد، اما مسکو ممکن است به برخی از پیشنهاد‌های این طرح که خواستار عقب‌نشینی نیرو‌های روسی از برخی مناطق تحت تصرف است، اعتراض داشته باشد.

منبع: رویترز