به گزارش خبرگزاری مهر، شهرام توفیقی دبیر انجمن علمی مدیریت سلامت ایران درباره «چربی خون بالا، دشمن آرام رگ‌ها» سخن گفت و با اشاره به اهمیت عوامل رفتاری و محیطی در این زمینه گفت: در بسیاری از موارد افزایش چربی خون حاصل نوع تغذیه، بی‌تحرکی و استرس‌های مزمن است و تنها به ژنتیک یا وراثت محدود نمی‌شود.

وی با توضیح علمی ساختار چربی‌های بدن افزود: وقتی از چربی صحبت می‌کنیم، مجموعه‌ای از مواد شامل تری‌گلیسیریدها و کلسترول‌ها مدنظر است. بخش زیادی از این مواد را بدن به‌صورت طبیعی می‌سازد و ضرورتی ندارد که از منابع خارجی به مقدار زیاد وارد بدن شود.

توفیقی تأکید کرد: کبد اصلی‌ترین عضو در ساخت کلسترول است و اگر تولید آن از حد طبیعی بیشتر شود، بخشی از این چربی‌ها روی دیواره رگ‌ها رسوب می‌کند و به تدریج مسیر جریان خون را تنگ می‌سازد.

وی افزود: اگر کلسترول مفید یعنی HDL به میزان کافی وجود نداشته باشد تا کلسترول بد یا LDL را از رگ‌ها پاک کند، این ذرات به هم می‌چسبند و پلاک‌های چربی ایجاد می‌کنند؛ درست مانند زباله‌هایی که در آب جمع شده و مسیر را می‌بندند.

این کارشناس حوزه سلامت با تشریح عوامل افزایش چربی خون گفت: استرس‌های شغلی و روزمره، آلودگی هوا، استفاده از مواد غذایی فرآوری‌شده مانند سوسیس و کالباس، و مصرف بیش از اندازه قند و شکر، همگی از دلایل مهم افزایش چربی خون هستند.

وی افزود: بدن انسان ظرفیت محدودی دارد. وقتی سبک زندگی ما پر از اضطراب، کم‌تحرکی و غذاهای آماده است، کبد ابتدا درگیر سم‌زدایی از آلاینده‌ها می‌شود و دیگر توانی برای تنظیم چربی‌های خون باقی نمی‌ماند.

توفیقی درباره نقش قند در بروز چربی خون عنوان کرد: در حالی که بسیاری تصور می‌کنند صرفاً چربی مضر است، باید گفت مصرف زیاد قند نیز به همان اندازه خطرناک است، زیرا قند اضافی در بدن به چربی تبدیل می‌شود.

دبیر انجمن علمی مدیریت سلامت ایران ادامه داد: این فرآیند با تحریک لوزالمعده و بروز التهاب در پانکراس (پانکراتیت) حتی می‌تواند باعث اختلال در ترشح انسولین و افزایش قند خون شود، که خود چرخه‌ای معیوب میان دیابت و چربی خون ایجاد می‌کند.

توفیقی تصریح کرد: افزایش چربی خون مخصوص سنین بالا نیست. امروزه در نوجوانان و حتی کودکان نیز به دلیل مصرف زیاد چیپس، پفک، شکلات و نوشابه مشاهده می‌شود که سطح تری‌گلیسیرید بالا دارند؛ به‌گونه‌ای که متأسفانه سکته‌های قلبی در سنین پایین‌تر در حال افزایش است.

وی با بیان اینکه «ملاک اصلی سلامت متابولیک، وزن کلی بدن نیست بلکه دور شکم است»، خاطرنشان کرد: چربی شکمی شاخص مهمی برای خطر بیماری‌های قلبی محسوب می‌شود و افراد باید با مشورت پزشک، اندازه مناسب آن را بدانند.

توفیقی یکی از مهم‌ترین درمان‌ها را «بازنگری در شیوه زندگی مدرن» دانست و گفت: در شرایط امروز که همه کارها به کمک وسایل کنترل از راه دور انجام می‌شود، میزان تحرک بدنی به شدت پایین آمده است. حتی روشن یا خاموش کردن تلویزیون یا چراغ اتاق با ریموت انجام می‌شود و همین چند قدم ساده که حذف می‌شوند، در درازمدت اثر منفی بر سلامت دارد.

وی افزود که طبق مطالعات، تنها جایگزینی رفتارهای فعال‌تر روزمره می‌تواند تا هشت درصد احتمال چاقی در کودکان را کاهش دهد.

به گفته وی، استفاده مداوم از تلفن همراه و شبکه‌های اجتماعی نیز علاوه بر کاهش فعالیت بدنی، سطح استرس، اضطراب و بی‌خوابی را افزایش می‌دهد. وی توضیح داد: نور صفحه موبایل، میدان‌های الکترومغناطیسی و گرمای باتری، همگی می‌توانند نظم خواب و سیستم عصبی را مختل کنند. خواب خوب باید در محیط تاریک و دور از وسایل الکترونیکی باشد.

توفیقی درباره راهکارهای تغذیه‌ای مقابله با چربی خون اظهار داشت: اصلاح الگوی غذایی باید از دوران کودکی و در نهادهایی مانند خانواده و مدرسه آغاز شود. مسئولان آموزش و پرورش باید در تأمین خوراک سالم برای دانش‌آموزان توجه داشته باشند. مصرف خوراکی‌های طبیعی، استفاده از سبزیجات تازه و پرهیز از غذاهای فرآوری‌شده از اصول اولیه تغذیه سالم است.

وی افزود: توصیه می‌شود سبزیجات جایگزین اصلی در وعده‌های روزانه باشند؛ نه میوه‌ها، زیرا برخی میوه‌ها قند بالایی دارند. سبزی‌ها با داشتن فیبر زیاد به کاهش جذب چربی و تنظیم قند خون کمک می‌کنند.

این کارشناس درباره انتخاب منابع پروتئین گفت: گوشت شتر و بز به علت چربی و کلسترول پایین می‌توانند گزینه مناسبی باشند، در حالی که مصرف گوشت گوسفند باید به حداقل برسد. همچنین گنجاندن ماهی در رژیم غذایی دو یا سه بار در هفته توصیه می‌شود.

توفیقی ورزش منظم را بخش جدایی‌ناپذیر کنترل چربی خون دانست و افزود: حداقل سه بار در هفته، هر بار بیست دقیقه فعالیت فیزیکی ملایم مانند پیاده‌روی، برای حفظ سلامت قلب و رگ‌ها مفید است. کسانی که محدودیت‌هایی دارند باید با مشورت پزشک نوع و شدت فعالیت خود را انتخاب کنند.

وی درباره استفاده از مکمل‌های دارویی توضیح داد: ویتامین پB3( نیاسین) و اسیدهای چرب امگا -۳ از مؤثرترین مکمل‌ها در کنترل چربی خون هستند. در شرایط فعلی که هوا و غذا آلوده است، به‌ویژه برای افراد بالای ۵۵ سال، مصرف منظم آن‌ها توصیه می‌شود.

این پزشک فارماکولوژیست در مصاحبه با رادیو گفتگو با اشاره به نقش فشار روانی در افزایش چربی و قند خون خاطر نشان کرد: در کنار تغذیه و ورزش، ذهن آرام و خواب کافی کلید سلامت متابولیک هستند. پیشرفت‌های جهان مدرن اگر با آگاهی و تعادل همراه نشوند، آرام‌ترین دشمن رگ‌ها را در درون ما فعال می‌کنند.

روح الله شیرزادی فوق تخصص ریه کودکان در گفتگو با خبرنگار مهر در رابطه با ویروس جدید آنفلوآنزا و نکات بهداشتی در مورد مراقبت کودکان در مقابل این ویروس خطرناک گفت: با افزایش موارد مثبت تست‌های آنفلوآنزا در بیمارستان‌ها، پزشکان از رشد چشمگیر ابتلاء به این ویروس خبر می‌دهند. بر اساس گزارش‌های دریافتی، ویروس آنفلوآنزا بیش از گذشته در نتایج تست‌های PCR مشاهده می‌شود و علائم آن در بیماران با شدت بیشتری بروز می‌کند.

وی ادامه داد: مهم‌ترین نشانه ابتلاء به آنفلوآنزا تب بالا و ناگهانی است، به‌گونه‌ای که دمای بدن بیماران معمولاً بین ۳۸ تا ۴۰ درجه سانتی‌گراد افزایش پیدا می‌کند. این ویژگی برخلاف ویروس‌های سرماخوردگی است که در آن‌ها تب معمولاً خفیف‌تر گزارش می‌شود. بیماران علاوه بر تب شدید، اغلب دچار بدن‌درد، کوفتگی، درد عضلات، سردرد و خستگی قابل توجه می‌شوند.

شیرزادی افزود: بسیاری از مبتلایان به سرفه‌های خشک و آزاردهنده دچار می‌شوند؛ سرفه‌هایی که ممکن است چند روز ادامه داشته باشد. همچنین گلودرد، آبریزش بینی، گرفتگی بینی، بی‌اشتهایی و تهوع نیز در بیماران مشاهده می‌شود. در برخی کودکان این علائم، به‌ویژه تهوع، بیشتر از بزرگسالان گزارش شده است. تب بالا ممکن است همراه با لرز نیز بروز کند.

این فوق تخصص ریه کودکان اظهار داشت: بخشی از موارد ابتلاء می‌تواند پیشرفت کند و منجر به درگیری ریوی جدی شود که در این صورت بیمار به بستری در بیمارستان نیاز خواهد داشت. با این حال در بسیاری از بیماران، علائم بین سه تا پنج روز ادامه دارد و پس از کاهش تب، وضعیت عمومی رو به بهبود می‌رود. به‌گفته پزشکان، تشخیص زودهنگام و شروع درمان مناسب نقش مهمی در کوتاه شدن مدت بیماری و کاهش شدت علائم دارد.

اقدام به‌موقع در تشخیص آنفلوآنزا 

شیرزادی اذعان کرد: اقدام به‌موقع در تشخیص، علاوه بر درمان مؤثر، به ایزولاسیون بیمار نیز کمک می‌کند تا از تماس افراد سالم با فرد مبتلا و انتقال ویروس جلوگیری شود. رعایت توصیه‌های بهداشتی مانند شستن دست‌ها، رعایت فاصله اجتماعی و استفاده از ماسک در کنترل شیوع بیماری اهمیت ویژه‌ای دارد.

وی تصریح کرد: اگر بیماری در ۲۴ تا ۴۸ ساعت نخست شناسایی شود و درمان اختصاصی ویروسی آغاز گردد، شدت بیماری کاهش می‌یابد و احتمال انتقال آن نیز کمتر می‌شود. چنین مداخلاتی علاوه بر کمک به بهبود فرد، در کاهش شیوع آنفلوآنزا در جامعه نیز نقش مؤثر ایفا می‌کند.

بهترین زمان تزریق واکسن آنفلوآنزا

این فوق تخصص ریه کودکان توضیح داد: بهترین زمان تزریق واکسن آنفلوآنزا پایان شهریور و اوایل مهرماه است. به‌دلیل اینکه ایجاد آنتی‌بادی در بدن حدود دو تا چهار هفته زمان می‌برد، تزریق واکسن در این بازه زمانی بیشترین اثربخشی را دارد. با این حال تأکید می‌شود افرادی که هنوز واکسن نزده‌اند، همچنان می‌توانند آن را دریافت کنند؛ زیرا افزایش سطح آنتی‌بادی‌ها شدت علائم را کاهش می‌دهد و از بروز بیماری شدید جلوگیری می‌کند.

شیرزادی متذکر شد: سازمان جهانی بهداشت (WHO) توصیه می‌کند همه افراد در تمام گروه‌های سنی واکسن آنفلوآنزا را تزریق کنند. البته این توصیه برای برخی گروه‌ها اهمیت بیشتری دارد؛ از جمله افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای نظیر بیماری‌های ریوی، دیابت، نقص سیستم ایمنی، افراد بالای ۶۰ سال و کودکانی که کمتر از ۹ سال سن دارند. تزریق واکسن برای این گروه‌ها به‌طور ویژه مورد تأکید قرار گرفته است، اما واکسیناسیون عمومی برای همه افراد جامعه نیز یک اقدام مؤثر محسوب می‌شود.

مراقبت از کودکان مبتلا به آنفلوآنزا

این فوق تخصص ریه کودکان تصریح کرد: یک روز پس از شروع علائم تا حدود پنج تا هفت روز بعد، بیشترین احتمال انتقال ویروس آنفلوآنزا وجود دارد؛ بنابراین بهتر است در این دوره از تماس نزدیک با فرد بیمار، به‌ویژه کودک مبتلا، پرهیز شود. رعایت نکات بهداشتی از ۲۴ ساعت قبل از بروز علائم تا چهار تا هفت روز پس از شروع بیماری ضروری است. بیشترین میزان انتشار ویروس نیز در روزهای اول و دوم بیماری رخ می‌دهد؛ زمانی که شدت علائم و بدن‌درد در بالاترین حد قرار دارد.

وی افزود: شروع به‌موقع درمان نقش مهمی در کاهش شدت علائم دارد. همچنین تنظیم تغذیه مناسب برای کودک بیمار، استفاده از مایعات کافی و مراقبت‌های خانگی می‌تواند روند بهبودی را تسریع کند.

درمان حمایتی، کنترل تب و مراقبت تغذیه‌ای در بیماران

شیرزادی در ادامه گفت: درمان‌های حمایتی و کنترل تب نقش مهمی در بهبود بیماران مبتلا به آنفلوآنزا دارد و می‌تواند روند درمان را تسریع کند. اندازه‌گیری منظم سطح اکسیژن خون، رعایت دقیق پروتکل‌های بهداشتی و توجه به وضعیت عمومی بیمار از جمله اقدامات ضروری در دوره بیماری است.

وی بیان کرد: استفاده از غذاهای طبیعی، میوه‌های تازه و سبزیجات تازه در دوران بروز علائم، به کنترل نشانه‌ها و بازگشت تدریجی توان بدن کمک می‌کند. در صورت مثبت شدن تست ابتلاء، بهره‌گیری از داروهای اختصاصی مانند اوسلتامیویر طبق تجویز پزشک توصیه می‌شود. این درمان‌ها برای کودکان و بزرگسالان تفاوت کلی ندارد، اما ممکن است شدت بیماری در کودکان بیشتر بروز کند و آن‌ها را سریع‌تر به سمت بدحالی سوق دهد. به همین دلیل، تزریق واکسن آنفلوآنزا در کودکان به‌عنوان اقدامی پیشگیرانه تلقی می‌شود.

شیرزادی اظهار داشت: خانواده‌ها معمولاً با مجموعه‌ای از علائم مشابه به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند. مهم‌ترین نشانه‌ها شامل تب بالا، خستگی، بی‌حالی، بی‌اشتهایی، گوشه‌گیری و کاهش علاقه کودک به غذا است. در بسیاری از کودکان، علائم گوارشی نیز مشاهده می‌شود. از آنجا که کودکان گاهی قادر نیستند خستگی یا درد بدن را به‌درستی بیان کنند.

این فوق تخصص ریه کودکان خاطر نشان کرد: والدین هنگام لمس اندام‌ها یا عضلات، گزارش دردهای شدید عضلانی را از سوی کودک دریافت می‌کنند. مراقبت دقیق، درمان به‌موقع و رعایت توصیه‌های پزشکی مهم‌ترین عوامل برای جلوگیری از تشدید علائم و بازگشت سریع‌تر کودک به وضعیت طبیعی است.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از دبیرخانه کنگره اورژانس‌ها و بیماری‌های شایع طب کودکان، سیدمحمدتقی حسینی طباطبایی، مدیر گروه کودکان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و رئیس کنگره، با بیان اینکه بیماری‌های شایع کودکان هر سال با توجه به تغییرات فصلی مورد بررسی قرار می‌گیرند، گفت: در آستانه زمستان با موج آنفلوانزا و بیماری‌های تنفسی مواجه هستیم و بیمارستان‌های کودکان اکنون تحت فشار این موج قرار دارند.

وی اعلام کرد بیست و یکمین دوره این کنگره از ۲۰ تا ۲۳ آذرماه برگزار می‌شود و موضوعاتی همچون رشد و تکامل، تغذیه، بیماری‌های جنینی و نوزادان نارس، عفونت‌ها و شایع‌ترین بیماری‌های اطفال در رشته‌های فوق‌تخصصی مورد بحث قرار خواهد گرفت.

حوادث، بلایا و درس‌آموخته‌های جنگ ۱۲ روزه

رئیس کنگره با اشاره به اینکه تجارب پزشکی به‌دست‌آمده از جنگ ۱۲ روزه اهمیت بازنگری در نظام تاب‌آوری سلامت کودکان را دوچندان کرده است، افزود: به همین دلیل محور کنگره امسال را حوادث و بلایا تعیین کرده‌ایم. پیش‌بینی می‌کنیم بین هزار تا ۱۲۰۰ شرکت‌کننده از بیش از ۲۰ رشته تخصصی، فوق‌تخصصی و پرستاری در کنگره حضور یابند و از امتیازات بازآموزی بهره‌مند شوند.

وی توضیح داد که قرار است در هر پنل و کارگاه، برنامه‌هایی اجرایی برای افزایش تاب‌آوری نظام سلامت تدوین شود تا پس از جمع‌آوری در قالب یک کتابچه رسمی به وزارت بهداشت ارائه گردد.

در ادامه نشست، سعید صدر، دبیر علمی کنگره، با اشاره به آسیب‌پذیری ویژه کودکان در بحران‌ها گفت: کشور ما با حوادث طبیعی و غیرطبیعی متعدد مواجه است و با توجه به تفاوت‌های اساسی طب کودکان و بزرگسالان، باید مدیریت بحران در حوزه اطفال را جدی‌تر دنبال کنیم.

وی بیان کرد که کنگره امسال شامل ۲۷ نشست کارشناسی در مدت ۴ روز است و موضوعاتی مانند مدیریت بیمارستان‌ها در شرایط جنگ، سیل، زلزله، مسمومیت‌ها، تشعشعات هسته‌ای و شیمیایی و آسیب‌های روان‌پزشکی کودکان بررسی خواهد شد.

صدر افزود: در جنگ اخیر مشاهده کردیم که پیگیری درمان بیماران مزمن مختل شد. در این کنگره مدیریت دارو، احیای اطفال در بحران، مدیریت راه‌های هوایی، ارزیابی نوار قلب، نقش بانک خون و آمادگی‌های پرستاری و پزشکی به‌طور تخصصی بررسی می‌شود.

دبیر کنگره بر ضرورت آموزش گسترده کمک‌های اولیه تأکید کرد و گفت: این آموزش‌ها در طب کودکان کمتر از طب بزرگسالان ارائه شده و ما تلاش می‌کنیم تیم‌های درمانی را در سطوح مختلف توانمندسازی کنیم تا در حوادث بزرگ کمترین تلفات را شاهد باشیم.

چالش‌های بیمارستان‌های کودکان و لزوم بازنگری طرح درمان رایگان زیر ۷ سال

در بخش دیگری از نشست، شمس‌الله نوری‌پور، رئیس بیمارستان کودکان مفید، با اشاره به تجربه‌های پزشکی به‌دست‌آمده از جنگ ۱۲ روزه اظهار کرد: در حوادث اخیر، مجروحیت و شهادت کودکانی را شاهد بودیم و همین موضوع نشان می‌دهد که باید آمادگی تخصصی و هماهنگی میان بخش‌ها افزایش یابد.

وی با اشاره به شرایط بیمارستان مفید گفت: این بیمارستان ۱۱۰ تخت بستری و ۹۰ عضو هیئت علمی دارد و ضریب اشغال تخت در زمستان‌ها به ۸۰ درصد می‌رسد؛ به‌گونه‌ای که گاهی بیماران برای یافتن تخت خالی منتظر می‌مانند.

رئیس بیمارستان مفید همچنین درباره اجرای طرح درمان رایگان کودکان زیر ۷ سال توضیح داد: این طرح برای خانواده‌های کم‌درآمد بسیار سودمند است، اما بسیاری از مراجعان توان مالی بالایی دارند. لازم است این طرح محدود به دهک‌های پایین شود تا منابع مالی بهتر مدیریت شده و کادر درمان کودکان نیز حمایت بیشتری دریافت کند.

وی هشدار داد: در صورت عدم اصلاح این طرح، فاصله بخش دولتی و خصوصی بیشتر می‌شود و تقاضای القایی افزایش می‌یابد؛ در نتیجه خانواده‌های نیازمند برای دریافت خدمات مجبور به مراجعه به بخش خصوصی و پرداخت هزینه‌های سنگین می‌شوند.